Szanty24.pl - W nowy świat w rytmie szant

Każdy Festiwal Piosenki Żeglarskiej w Charzykowach ma swój niepowtarzalny klimat. Lokalizacja w amfiteatrze nad Jeziorem Charzykowskim zawsze nadaje mu tę nutkę niepewności - przyjdzie ta burza, czy też nie? Po siedemnastu edycjach, festiwal ma już związaną z tym tradycję. W tym roku znów cały amfiteatr śpiewał „Rwijmy stąd, bo burza na nas wali”. Tym razem z dobrym skutkiem.

Obraz sierpniowych festiwali piosenki żeglarskiej troszkę skromniejszy niż lipcowy, ale parę spektakularnych imprez się wydarzy, choćby żeglarskie śpiewanie podczas zlotu żaglowców w Gdyni. Różnorodności na scenach festiwalowych nie zabraknie, a i tradycyjnego folku morskiego (w tym szant) trochę posłuchacie. Wykonawców zagranicznych niestety nadal nie widać w programach.

Londyńskie Spotkania Szantowe to święto muzyki morza, do którego wraca się myślami przez cały kolejny rok. Już po raz drugi dane nam - Trzeciej Miłości - było uczestniczyć w tym niesamowitym wydarzeniu. Nie byliśmy tam jednak sami. W koncertach brała też udział ekipa Leje na Pokład. Spotkania, muzykowania, rozmowy przecudne. Mamy nadzieję, że nie ostatni to raz…

Obraz lipcowych festiwali piosenki żeglarskiej nie wygląda źle. Jest skromniej, ale nadal ciekawie. Niestety, tradycyjnego folku morskiego (w tym szant) za dużo nie będzie. Dominują wykonawcy współczesnej piosenki żeglarskiej, za to różnorodni, od śpiewu a cappella, przez instrumentarium akustyczne po bardziej rockowe. Na „atak“ wykonawców zagranicznych nie liczcie.

Gdy przeczytałam listę zespołów, które miały grać na tegorocznym Kubryku, wiedziałam, że chcę tam być, choć, mimo jubileuszu, nie zapowiadano żadnych specjalnych wydarzeń z tym związanych. Byłam ciekawa samego festiwalu, na którym jeszcze nie byłam, jego legendarnej już atmosfery. Wiedziałam też o pewnej niespodziance, którą szykował jeden z wykonawców. Decyzja zapadła szybko.

Stowarzyszenie SetSail to świeża inicjatywa, ale ludzie którzy go tworzą mają już na koncie sporo osiągnięć, bo działają na Wyspach nie od wczoraj. Poza rejsami, jedym z elementów mających integrować środowisko polskich żeglarzy w Londynie (i nie tylko) są koncerty. Ich animatorem od samego początku jest Bernard Wieczorek, zwany Kapitanem Benge. Kolejny koncert już niebawem.

Muzyka morza nie ma szczęścia do mediów w Polsce. Praktycznie w naszych mediach nie istnieje. Gdyby nie grupki zapaleńców, które redagują pokątnie swoje portale, blogi, oraz życzliwość Magazynu Żagle, gdzie regularnie, od dobrych kilku lat, znów można o scenie szantowej i żeglarskiej poczytać, pies z kulawą nogą by się o tej muzyce nie dowiedział. A szkoda, bo wiemy, że szanty godne są salonów.

Sezon wakacyjny nabiera rozpędu, wielu wykonawców będziemy mogli posłuchać na licznych imprezach i festiwalach. Część z nich, jak co roku, pojawi się też za granicą. Pierwszym z ważniejszych na mapie europejskich, letnich festiwali szant i pieśni kubryku jest norweski Internationale Shanty Festival w malowniczym Langesund na południu kraju. Po raz drugi odwiedzą go Sąsiedzi.

Grupa Pod Wiatr z Ostrowca Świętokrzyskiego jest na fali. Ledwo co otrzymali zaproszenie na festiwal w Stanach Zjednoczonych, a już kolejny sukces. Ich fani, w plebiscycie „Folkowy Fonogram Dwójki”, który ogłosiła redakcja Programu 2 Polskiego Radia, nie dali szans takim folkowym potentatom jak Dikanda, Pomianowska & Kinior, Prusinowski Trio, czy nawet Cztery Refy.

Niewiele w naszym kraju jest festiwali, które istnieją nieprzerwanie od 30 lat, a takich, na których tradycyjny folk morski jest podstawą programową, na których brzmią głównie pieśni dawnych pokładów, zarówno te czasu wolnego (kubryku) jak i te służące pracy (szanty) ze świecą szukać. Właściwie taki festiwal jest tylko jeden, o dziwo w nazwie nie ma przymiotnika „szantowy“.

Bay City, mała miejscowość nad Wielkimi Jeziorami, znana jest w świecie żeglarskim z organizacji zlotu żalgowców „The Tall Ship Celebration“ i towarzyszącego imprezie festiwalu muzyki morza. Ale że zloty odbywają się co 3-4 lata, tak długo nie chciano tam czekać i zorganizowano nową imprezę, festiwal „Ballads & Brews“. Na inauguracji będzie także grupa z Polski.

Zespół Indygo, po 9 latach śpiewania, przestaje działać, taką oficjalną informację otrzymaliśmy wczoraj od jednej z członkiń grupy. O tyle  niespodziewaną. że grupa ostatnio była na fali wznoszącej. Dziewczyny wydały ciekawą płytę, po raz drugi wystąpiły na legendarnym festiwalu w Paimpol, pojawiły się na kilku festiwalach w Polsce. Szkoda, bo takich grup w świecie nie ma zbyt wiele.

Wielkie festiwale są lubiane, bo są... wielkie. Nierzadko jednak to bardziej kameralne wydarzenia, przynoszą fanom wiele niezapomnianych wrażeń. Na szczęście małych festiwali z roku na rok przybywa, więc każdy kto nie lubi masówek, może i ma w czym wybierać. Za kilka dni w Skarżysku Kamiennej odbędzie się piąta edycja festiwalu organizowanego przez Old Marinners.

Nikogo nie trzeba przekonywać, że bytomska grupa Brasy, to jeden z czołowych reprezentantów polskiej odsłony folku morskiego, i nie tylko. Pięciu facetów od lat wzbudza emocje na polskich festiwalach, w polskich klubach. Ich interpretacje marynistycznego repertuaru wzbudzają zachwyt od Tatr po Bałtyckie morze. Za parę dni klęknie także przed nimi sam Albion.

Szanty we Wrocławiu, jeden z owoców wielkiego szantowego boomu przełomu lat 80. i 90. ubiegłego wieku, nie tylko przetrwały w dobrej kondycji 25 lat, ale dziś są dość powszechnie uznawane za jeden z dwóch (obok Shanties) największych i najważniejszych festiwali w Polsce. Edycja numer 25 nie zawierała jednak prawie wcale akcentów jubileuszowych. Może i słusznie.

Dwie z trzech grup, które wezmą udział w tym koncercie, znają się już od dawna. Można powiedzieć, że zaczynali przygodę z muzyką folkową w tym samym czasie, ba, nawet na wspólnie organizowanych koncertach. Jedni od początku wierni byli morskim klimatom, drudzy, jeszcze pod inną nazwą, od nich zaczynali, by później oddać się urokowi Zielonej Wyspy i innych krain, kiedyś celtyckich.

Dużym sukcesem na renomowanym festiwalu piosenki turystycznej YAPA w Łodzi zakończył się występ grupy Shantażyści z Brzegu. Nie dość, że zgarnęli główną nagrodę Grand Prix, to jeszcze zapisali się w kronikach festiwalowych tym, że przed nimi Grand Prix Yapy nie przyznano od pięciu lat. Gdyby nie oni to festiwalowe jury mogłoby praktycznie zapomnieć jak to jest przyznawać to zaszczytne wyróżnienie.

Festiwal w tym roku, jak podkreślało wielu pytanych, był znacząco lepszy niż w latach ubiegłych. Ciekawsze koncerty, nowe pomysły reżyserskie, świetni prowadzący, którzy dołożyli też swoje trzy grosze do tego pozytywnego obrazu całości. Niestety złożony grypą mogłem tylko śledzić doniesienia z Krakowa, a z nich wynikało, że ominęło mnie kilka fajnych wydarzeń i sporo dobrej muzyki.

Już za miesiąc odbędzie się XXX Festiwal Piosenki Żeglarskiej KOPYŚĆ'w Białymstoku, a w jego ramach konkurs młodych wykonawców. To najdłużej odbywający się konkurs na polskiej scenie żeglarskiej. Jego historia to historia festiwalu. Wśród jego laureatów jest wielu wykonawców, którzy później zaistnieli na wielu festiwalach, a jedną z nagród, obok prestiżu, jest "Wielka Kopyść".

Od poprzedniej płyty minęło już, bagatela, trzynaście lat. Nie znaczy to jednak, że zespół miał długą przerwę w koncertowaniu. Wręcz przeciwnie, był to dla grupy dość aktywny czas, pełen koncertów, premier i nagród m.in. dla lidera, za teksty premierowych piosenek. Najnowsze wydawnictwo zapowiadane było już od kilku lat, ale zawsze coś stawało na przeszkodzie, ale wreszcie jest.

Miłośnicy muzyki morza nie ochłonęli jeszcze dobrze po festiwalu w Krakowie, a już za chwilę rozpocznie się kolejna wielka impreza z żaglami w tle. Na „Szantach we Wrocławiu" nie wypada nie być, zwłaszcza w tym roku, gdy festiwal będzie świętować 25 edycję. Tym razem bez wielkich zagranicznych gwiazd, ale z dużym koncertem jubileuszowych przebojów.

Na Shanties zostało już niewiele biletów. Nie ma już na koncert jubileuszowy Jerzego Porębskiego, końcówka miejsc dostępna jest na drugi jubileusz - grupy Shannon. Dużym powodzeniem cieszy się też sobotni koncert dla dzieci oraz niedzielny finał. We wspomnianych przypadkach trzeba się spieszyć z zakupem. My tradycyjnie mamy dla Was parę biletów. Zapraszamy do konkursu.

Do 17 lutego radiowa Dwójka czeka na zgłoszenia do konkursów na najlepszą płytę folkową (Folkowy Fonogram Roku) oraz najlepszy album z muzyką tradycyjną (Fonogram Źródeł). Konkursy dotyczą płyt wydanych w Polsce w minionym, 2013 roku. Mogą do tego konkursu startować także wydawcy płyt z tradycyjnym folkiem morskim. Kilka takich w ub. roku się pokazało.

Nowa inicjatywa zachodniopomorskiego środowiska żeglarskiego ukierunkowana na wzmocnienie potencjału promocyjnego i wizerunkowego Zachodniopomorskiego Szlaku Żeglarskiego to plebiscyt żeglarskie Horyzonty. Wśród listy nominowanych znalazła się także, znana doskonale miłośnikom muzyki morza, dziennikarka Polskiego Radia Szczecin, promotorka kultury marynistycznej.

W połowie lutego, w katowickim Kinoteatrze Rialto, tydzień później w Auli Kinowej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Gdańskiego odbędzie się projekcja filmów, znanych Przeglądu Filmów Żeglarskich „Jacht Film“. Tym samym impreza, za sprawą jej organizatora, Andrzeja Minkiewicza zaprezentuje się prawie równocześnie na dwóch przeciwległych krańcach Polski.

Aura za oknem na południu Polski w niczym nie przypomina tej, która kojarzyć się powinna z krakowskim „Shanties”, festiwalem, który odbywa się co roku… zimą. Pamiętam zaspy po kolana, mrozy grubo poniżej zera, a tu śniegu ani krzty, temperatura prawie wiosennie na plusie. Oczywiście nie znaczy to, że festiwal się nie odbędzie. Wręcz przeciwnie, w Krakowie już czekają na fanów.

Za nami już 15, zimowa edycja festiwalu Port Pieśni Pracy. Festiwal, w tym roku wkroczył w nowe obszary swej działalności, rozszerzając program, oferując widzom wiele nowości, głównie w kwestii organizacyjnej, ale i na scenie powiało nowinami. W Tychach przyznano dwa nowe Dzwony, odbył się konkurs, obchodzono jubileusz, była premiera płyty i były też pożegnania. Ot i festiwal.

Po raz 15 zimą, jak wynika z moich rachunków, odbędzie się Port Pieśni Pracy. Impreza, jedna z bardziej rozpoznawalnych w środowisku, mająca swoich stałych odbiorców, ustalone reguły działania oraz nagrody dla wykonawców konkursowych, za którymi idzie nie tylko prestiż, ale i konkretne "korzyści". Festiwal, który często zaskakuje, zmienia się, w tym roku chyba najbardziej.

Podobno najtrudniejszym okresem dla działalności związków, biznesów, grup, są pierwsze 3 lata. Jeśli „pomysł” przetrwa ten czas, jest duże prawdopodobieństwo, że będzie się dalej rozwijał. A gdy stuknie mu pierwszy poważny jubileusz, 10 lat? Jeśli ktoś robi coś od 10 lat, to znaczy, że oddał  temu duszę. Za kilka dni pierwszą dekadę działalności odhaczy w Opolu grupa Flash Creep.

Na Śląsku znów zmiany. Jakub Owczarek, ojciec-założyciel grupy Sąsiedzi żegna się z zespołem. Wokalista, bodhranista, autor kilku piosenek, współautor wielu aranżacji, producent płyt, frontmen i lider, przez pewien czas także i menedżer, ogłosił zaprzestanie działalności muzycznej. Z osób, które zakładały Sąsiadów, w składzie pozostanie już tylko Dominika Płonka.

Choć minęły już dwa miesiące od tego wydarzenia, chciałbym je jednak jakoś podsumować, gdyż czwarta edycja Festiwalu Morza „Nad Kanałem“, który organizujemy w Gliwicach była dla mnie pod wieloma względami wyjątkowa. Wydarzyło się tyle nowych rzeczy, odkryliśmy tyle nowych lądów, że szkoda by było nie zostawić po nich śladu, a jestem to też winien paru osobom.

Scena folkowa, od ponad 20 lat, ma swój mikołajkowy festiwal, czyli „Mikołajki Folkowe“ w Lublinie, organizowane przez zasłużoną dla muzyki folkowej grupę Orkiestra św. Mikołaja. Od 2006 r., po przeciwnej stronie Polski, mikołajkowy festiwal ma także scena szantowo-żeglarska - mowa o „Szanta Claus“ w Poznaniu, który odbędzie się po raz ósmy. Znamy już uczestników konkursu.

Po raz piętnasty, odbędzie się zimowa edycja Portu Pieśni Pracy i wygląda na to, że będzie to edycja rewolucyjna. Więcej nagród, największa liczba wykonawców w historii, znów trzy dni, ale o wiele więcej koncertów, konkurs w nowym terminie i nowa rola dla publiczności. Nie ma to jak zacząć nowy sezon festiwalowy z hukiem. Nie tylko na Śląsku, jeśli chodzi o festiwale, poprzeczka pójdzie wysoko.

Rzadko w portalu opowiadamy o książkach, które bezpośrenio morskiego folku nie opisują, ale czasem trafiają się takie, które choć głównie opowiadają o żeglowaniu, jednak swoją treścią, osobą autora czy t.zw. tłem, są także w jakiś sposób z szantami i pieśniami morza związane. Tak jest właśnie z debiutem pisarskim najmłodszego kapitana RP - Jacka Wacławskiego, którego książka ukazała się niedawno.

Zespół Ryczące Dwudziestki postanowił ostatnio iść śladem swoich kolegów folkowców i nie czekać na zaproszenia od organizatorów, tylko ruszyć w Polskę z koncertami, m.in. do miejsc, gdzie szanty czy morskie pieśni nigdy dotąd nie wybrzmiewały - małych ośrodków i domów kultury, gdzieś poza ich szlakiem wędrówek, bo mimo 30 lat grania, do wielu takich miejsc jeszcze nie dotarli.

W konkursie tegorocznego Festiwalu „Tratwa“, mimo dość atrakcyjnej nagrody, jaką było wydanie przez organizatora promocyjnej EP-ki dla zwycięzcy, udział wykonawców był raczej skromny. Mało brakło, a byłoby ich mniej niż miejsc na podium. Koniec końców jednak się udało, a po werdykcie i „cudzie w tawernie“, wyszło na to, że wszyscy coś wygrali. Tak uczestnicy, jak i organizatorzy.

O tym, że piosenka żeglarska jeszcze się do wielkich sal szybko nie przebije, wiemy. Jednak są artyści, którzy pojawiają się w teatrach czy filharmoniach, choć w programach nie mających z żeglarstwem wiele wspólnego. Mowa tu m.in. o Andrzeju Koryckim i Dominice Żukowskiej, którzy piosenki Okudżawy i Wysockiego śpiewają w klubach i salach koncertowych - tak jak we Wrocławiu.

Gdy Arek "Kosmos" Wąsik, rzucił hasło budowy śląskiego żaglowca, pewnie wielu kręciło z niedowierzaniem głowami. Akcja jednak nabiera rozpędu, a fani rosną w siłę, Fundacja już działa, a jednym z elementów jej funkcjonowania jest zbiórka środków na działalność. Pierwszym pomysłem na ich pozyskanie jest wydanie kalendarza z bardami sceny żeglarskiej, który za chwilę się pojawi.

To, co zaproponowali widzom organizatorzy Festiwalu Morza Nad Kanałem w Gliwicach, to była tylko namiastka tego, co czeka nas na przełomie listopada i grudnia w Warszawie. Odbędzie się tam bowiem trzecia edycja „Jacht Filmu”. Przed rokiem pokazano kilkanaście produkcji, byli świetni prowadzący i ciekawi goście. W tym roku zapowiada się jeszcze ciekawiej.

Kiedyś w Koninie szanty i piosenki żeglarskie śpiewano często i głośno. Mocne i prężne było tu środowisko żeglarskie, które jeszcze na początku XXI w. organizowało festiwal pod nazwą Spotkania Śpiewających Żeglarzy „Złota Szekla”. To była bardzo prężna impreza. Wielu, za klimat, ceniło ją bardziej, niż krakowski „Shanties”, zresztą przez jakiś czas obie imprezy ostro konkurowały.

Festiwal Piosenki Żeglarskiej „Tratwa“ w tym roku zaliczy 29 edycję. W ramach trzech koncertów, które tym razem odbywać się będą tylko i wyłącznie w tawernie Stary Port, posłuchamy Banana Boat i Old Marinners, Jerzego Porębskiego i Klang, Znienacka Projekt i EKT Gdynia. Festiwalowi nadal towarzyszyć będzie konkurs - co cieszy - z wyjątkową nagrodą.

Marta Śliwa to reprezentantka nowego pokolenia śpiewających żeglarzy. Od lat pisze teksty i komponuje autorskie melodie do piosenek o tematyce żeglarskiej. Prezentowała je później w konkursach, występując częściej w składach kilkuosobowcyh. Od paru lat działa już na scenie współczesnej, autorskiej piosenki żeglarskiej jako solistka, i właśnie nagrała pierwszą płytę.

Ta wiadomość z pewnością zaskoczyła wielu ze śląskiego świata szant, folku czy bluesa. W nocy z 12 na 13 października 2013 odszedł od nas Tadeusz Bugiel (Tedi Badżil) – ostatni, prawdziwy, celtycki bard ze Śląska – jak zwykłem go nazywać. Pozostawił w smutku bliskich, przyjaciół, szantymenów, folk i bluesmenów. Był wszechstronnie uzdolnionym, niezwykle dobrym i barwnym człowiekiem.

Trójka wielkich szantymenów naszych czasów, trójka laureatów Grand Prix krakowskiego Shanties, trzy premiery i trzy dni wydarzeń, koncertów, filmów, prelekcji przygotowanych dla miłośników kultury i tradycji morskiej przez - jakżeby inaczej - trójkę organizatorów. Już w najbliższy weekend w jedynym mieście portowym na Górnym Śląsku rusza czwarta edycja festiwalu „Nad Kanałem".

W Jaworznie znów rozbrzmiewać będzie żeglarska pieśń i marynarska szanta, a to za sprawą imprezy pt. „Nocne Jawszanty”, którą po raz piąty organizuje Tadeusz Boratyński, znany w środowisku animator żeglarskiej kultury. Znów trójka wykonawców, w tym rzadko goszczący w okolicach Śląska Piotr Zadrożny. Organizator, mrugając znacząco okiem, zapowiada też kilka niespodzianek.

Konkurs to bardzo ważny element każdej muzycznej sceny, także żeglarskiej. To na nim mogą zaprezentować się młodsi stażem wykonawcy, to na nich widzowie mogą zorientować się co w szantowo-żeglarskiej trawie piszczy lub będzie piszczeć. To konkursy wreszcie i oferowane nagrody nadają rangę festiwalom. Najbliższy, już w listopadzie na Festiwalu „Tratwa” w Chorzowie.

„W 2013 mija 25 lat od powstania zespołu Mietek Folk. Ćwierć wieku wspólnego grania to dla nas czas niezwykłej przygody, odkryć i spotkań oraz ciągłej inspiracji ludźmi, doświadczeniami i miejscami, jakie los stawiał na naszej muzycznej drodze“ - piszą muzycy na swojej www. Właśnie trwa ich trasa koncertowa, którą zespół chce podziękować fanom za te ćwierć wieku.

Jeden z najlepszych na świecie szantymenów, znawca i promotor szant, założyciel legendarnej formacji, twórca i menedżer największego szantowego programu edukacyjnego na świecie oraz dyrektor bardzo prestiżowego festiwalu w Mystic Seaport. Po latach znów przylatuje do Polski. Wystąpi na „Nad Kanałem“ w Gliwicach. Oprócz niego jeszcze dwaj Amerykanie i polscy wykonawcy.

Już wcześniej, w szantyletterach redakcja informowała o nadchodzącej premierze drugiej płyty grupy Pod Wiatr. Radosław Wójtowicz zdradził mi kilka szczegółów dotyczących najnowszego wydawnictwa. Jaka będzie płyta, jak powstał zespół, jaka była jego droga do drugiego wydawnictwa, o tym i nie tylko, rozmawiałem z liderem zespołu zza miedzy, czyli Ostrowca Świętokrzyskiego.

W połowie października ukaże się drukiem, pierwszy w Polsce magazyn poświęcony szeroko rozumianej muzyce folkowej, etnicznej, tradycyjnej i world music. Nasz starszy brat, portal Folk24, doczekał się właśnie papierowego odpowiednika. Folk morski, w tym szanty i pieśni dawnych pokładów znajdą tam swoje miejsce, może nie od razu rozkładówkę, ale z czasem...